Po raz siódmy podziękowaliśmy naszym darczyńcom a jednocześnie spotkaliśmy się na sesji naukowej w poniedziałek, 10 czerwca 2019 roku. O godzinie 9.15 w sali konferencyjnej muzeum i archiwum zebrali się, wraz z księdzem prymasem Wojciechem Polakiem, pracownicy archiwum i zaproszeni goście, wśród nich kapłani, archiwiści, historycy, bibliotekarze, studenci oraz uczennice II LO (te ostatnie w ramach zajęć z języka łacińskiego), w sumie około czterdziestu pięciu osób.

Dyrektor archiwum, ks. Michał Sołomieniuk, podziękował tegorocznym darczyńcom: Zbigniewowi Toczkowi, prezesowi Zarządu Krajowego Polskiego Związku Katolicko-Społecznego (Wielkiemu Mecenasowi Skarbów Słowa), dr Bartoszowi Józwiakowi (Miłośnikowi Skarbów Słowa), Kayowi Scharfensteinowi (Miłośnikowi Skarbów Słowa). Spośród wyróżnionych powyższymi tytułami nie było nikogo na sesji, natomiast w imieniu p. Zbigniewa Toczka dyplom z rąk księdza prymasa odebrał dr Paweł Janowski z Lublina, zeszłoroczny „Miłośnik”.

W pierwszej części sesji przedstawiono trzy referaty. Dr Maciej Bolewski i Wojciech Czemplik, reprezentujący Stowarzyszenie Miłośników Muzyki Świętogórskiej im. Józefa Zeidlera, zaprezentowali nowe opracowanie nieszporów Józefa Zeidlera z gnieźnieńskiego zasobu i przybliżyli historię odkrywania wielkopolskich kompozytorów z XVIII i XIX wieku. Z kolei Sławomir Szyller z Instytutu Historii Nauki PAN w Warszawie zapoznał zebranych z naukowym projektem inwentaryzacji rękopisów w zbiorach polskich, zwanym w skrócie manuscripta.pl od nazwy właściwej strony internetowej. Jak podkreślił, gnieźnieński zbiór rękopisów bibliotecznych z okresu Średniowiecza należy do trzech najbogatszych w Polsce, obok zbiorów krakowskich i wrocławskich. W trakcie prac inwentaryzacyjnych, prowadzonych „z natury”, a nie z opublikowanych katalogów, zdołano zidentyfikować tytuły i autorów kilkunastu woluminów lub poprawić istniejące. Dotychczasowe braki lub pomyłki były spowodowane faktem, że autorzy - badacze kilkadziesiąt temu nie mogli korzystać z internetowych baz danych i często przepisywali sztuczne tytuły, tworzone dla niektórych ksiąg w XVIII wieku przez ówczesnych bibliotekarzy. Trzecim wykładem było wystąpienie Iwony Jabłońskiej (Ivona Jablonskaja), doktorantki UMK w Toruniu, piszącej doktorat o konserwacji pieczęci. Pani Jabłońska przedstawiła referat pt. „Pieczęcie woskowe w zbiorach Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie. Badania konserwatorskie oraz potrzeba ochrony bezcennego zbioru”. Gnieźnieńskie odciski pieczętne zostały poddane przez doktorantkę rozlicznym badaniom, mającym określić rodzaj zniszczeń i pomóc w sformułowaniu programu prac ratowniczych i konserwatorskich. Dopiero po zakończeniu tych badań będzie można nakreślić sposób postępowania z obiektami uszkodzonymi i zniszczonymi.

W drugiej części sesji również przedłożono trzy referaty. Panowie Adam Kozak (Instytut Historii PAN w Poznaniu) i Jakub Łukaszewski (Biblioteka UAM w Poznaniu) mieli wystąpienie pt. „Znad przyszłego inwentarza dokumentów sądowych oficjałów gnieźnieńskich”. Mówcy wskazali przede wszystkim na różne sposoby regestowania, inwentaryzacji i publikacji podobnych dokumentów. Spuściznę po ks. Leonie Formanowiczu (1878-1942) w zasobie naszego archiwum omówiła Justyna Mizerka, kustosz AAG. Pani kustosz zapoznała zgromadzonych z losami naszego przedwojennego kanonika i bibliotekarza kapitulnego oraz omówiła różne rodzaje spuścizny po nim. Poza zespołem, będącym właściwą spuścizną po ks. Formanowiczu, opisała różne ślady jego kolekcjonerskiej pasji, włączone przez ks. W. Zientarskiego, powojennego dyrektora archiwum, do innych zespołów (np. grafiki, eklibrisy, ikonografia). W ostatnim wystąpieniu Michał Muraszko, pracownik naszego archiwum, przedstawił oprawy starodruków z pracowni Kaspra Rajmana Starszego w naszych zbiorach bibliotecznych. Omawiał przy tym charakterystyczne elementy dekoracyjne, stosowane przez tego introligatora. Całość zakończyła się dyskusją, w którą z pasją włączył się ks. prof. Jerzy Stefański, liturgista, żywo zainteresowany inwentaryzacją dawnych ksiąg liturgicznych.

VII Sesja Mecenatu Skarbów Słowa