BK Ms 7: Explanatio Evangeliorum (własciwie: Ludolfa z Saksonii Vita Christi, pars II), XV w.
tekst: łacina, kursywa gotycka w 2 kol., pismo kilku rąk,
manuskrypt pisany brązowym atramentem na papierze,
1 bifolio pergaminowe na początku,
37 składek – seksterniony,
1 bifolio pergaminowe na początku,
37 składek – seksterniony,
oprawa: deski, skóra,
wymiary: blok książki: 31 x 22 x 9 (cm), deski: 32,3 x 22,7 x 0,8 (cm)
Prace wykonała Marzena Szczerkowska
Źródło finansowania: Ministerstwo Kultury i dziedzictwa narodowego oraz środki własne Archiwum
Stan sprzed konserwacji
Książka posiada wtórną oprawę, z zachowaną z oryginalnej oprawy skórą. Skóra jest zniszczona i osłabiona. Wtarty na całej powierzchni brud zmienił kolor lica, zbliżony do koloru pergaminu, na szaroziemisty. Użycie do przeoprawienia książki niewłaściwych materiałów spowodowało uszkodzenia manuskryptu. Poza tym dolny brzeg manuskryptu jest zawilgocony. W miejscu tym widać na okładce duży ubytek skóry. Wilgoć spowodowała zaciek oraz deformację dolnego brzegu ponad połowy kartek. Znacznemu odkształceniu uległy karty pergaminowe. Blok książki zatracił swoją formę. W górnej partii grzbietu powstało jego wklęśnięcie. W całym bloku znaleźć można ślady żerowania owadów. Ze względu na stopień i rodzaj zniszczeń, należy poddać manuskrypt natychmiastowej konserwacji. Powstrzyma ona proces zniszczenia i przywróci świetność obiektu.
Konserwacja i jej efekty
Manuskrypt poddano pełnej konserwacji. Zakres zniszczeń tego obiektu był bardzo szeroki i wymagał opracowania skomplikowanej metody prac. Ze względu na nietypowe przyczyny uszkodzeń, wynikające zarówno z destrukcyjnego wpływu czynników atmosferycznych, działań mechanicznych, będących skutkiem użytkowania księgi, jak i zmian chemicznych, spowodowanych zaciekiem, opracowanie trafnej w 100% metody było niemożliwe. Dopiero w trakcie demontażu księgi można było przeprowadzić szczegółowe badania mikrobiologiczne i technologiczne poszczególnych składników obiektu. Wykazały one, czego nie dało się ustalić podczas wstępnych oględzin manuskryptu, że stopień zakażenia mikrobiologicznego jest bardzo duży.
Elementy pergaminowe, służące jako wzmocnienie składek podczas zszywania książki i znajdujące się w obszarze zacieku, były tak zniszczone, że należało je częściowo konserwować, a zżelatynizowane fragmenty rekonstruować. Wykonano szczegółowe pomiary zawartości ATP metodą bioluminescencyjną oraz obserwacje mikroskopowe próbek. W badaniach mikroskopowych, prawie we wszystkich próbkach stwierdzono obecność bardzo licznych bakterii, licznych strzępek grzybni i nitek promieniowców. Należało zatem zastosować selektywną dezynfekcję i przeprowadzić dodatkowe prace konserwatorsko-restauratorskie umożliwiające wzmocnienie konstrukcji książki.
W kodeksie wymieniono deski oprawy, zachowano fragmenty oryginalnej skóry – resztę uzupełniono nową, specjalnie przygotowaną skórą sarnią. Odtworzono wiązania skórzane. Zrekonstruowano szyte na książce kapitałki
Konserwacja rękopisu BK Ms 7
